หลายคนคงยังไม่รู้จักและไม่เคยไปสัมผัส สถานที่ท่องเที่ยวในประเทศที่มีความสวยงามและซ่อนเร้นอยู่ในชุมชนที่พักอาศัย ใครจะรู้ถึงศิลปะที่สืบต่อกันมาอย่างยาวนานและนี่คืออีกที่หนึ่งที่เราเอามาให้ทุกท่านรู้จักกัน
หมู่บ้านเบญจรงค์ – ดอนไก่ดี
ใกล้ๆ กรุงเทพฯ นี่เอง สมุทรสาคร และสมุทรสงครามสองเมืองที่เชื่อว่าใครๆ ก็เคยเดินทางผ่านกระทั่งไปเที่ยวกันมาแล้วหลายต่อหลายครั้งแต่ยังมีสองชุมชนนรักๆที่ซ่อนตัวอยู่จนอยากชวนให้ได้ไปสัมผัสชุมชนแรกคือ “หมู่บ้านเบญจรงค์ดอนไก่ดี”
จังหวัดสมุทรสาครที่มีหลายสิ่งให้เราเรียนรู้ผ่านปลายพู่กันและเส้นสายลายเบญจรงค์ และชุมชน “บ้านบางพลับ”จังหวัดสมุทรสงครามแหล่งขุมมทรัพย์ ภูมิปัญญาที่ไม่ควรพลาดเลยจริงๆ
“หมู่บ้านเบญจรงค์ – ดอนไก่ดี” วิถีปลายพู่กันบนเครื่องเบญจรงค์
เมื่อ 33 ปีก่อนเกิดวิกฤตกับโรงงานเซรามิคยักษใหญ่ในเมืองสมุทรสาคร จนต้องปิดฉากลงแต่บรรดาช่างที่ตกงานรวมตัวกันพลิกวิกฤตเป็นโอกาสด้วยการตั้งกลุ่มผลิตเครื่องเบญจรงค์และประสบความสำเร็จจนเปิดเป็นหมู่บ้านเบญจรงค์ดอนไก่ดี อยู่ตำบลดอนไก่ดี อำเภอกระทุ่มแบน จังหวัดสมุทรสาครที่นี่เปิดเป็นโฮมสเตย์เรือนไทย แสนอบอุ่นให้พักอยู่ท่ามกลางแมกไม้ และสีสันของเครื่องเบญจรงค์
พร้อมกับสัมผัสชีวิตและวิถีชุมชนอย่างแนบชิด ทั้งทำอาหารร่วมกัน ตักบาตรยามเช้าตามวิถีคนดอนไก่ดี พอสายเดินเที่ยวตามตรอกซอกซอยเล็กๆ ในหมู่บ้าน ที่เรียกได้ว่าเป็นเส้นทางสายเบญจงรงค์ เพราะบ้านแต่ละหลังเปิดให้เราเข้าไปเรียนรู้ กระบวนการผลิตเครื่องเบญจรงค์ทุกชั้นตอนตั้งแต่การปั้นดินเป็นรูปทรงต่างๆ การเขียนลายและการบรรจงลงสีวาดลวดลายไปจนถึงการเผา
เอกลักษณ์ของลายเบญจรงค์ ที่นี่เป็นลายโบราณสมัยรัชกาลที่ 2 และ รัชกาลที่ 5 อย่างลายพุ่มข้าวบิณฑ์ ลายจักรี และยังสอดแทรกวิถีวัฒนธรรม และประเพณีไทยปัจุบันเข้าไป เช่น ลายตลาดน้ำ และการเล่นสงกรานต์
ใครที่อยากเรียนรู้แต่มีเวลาไม่มากนักก็มีการอบรมที่ใช้เวลาแค่ 2-3 ชั่วโมง แต่หากจะยึดเป็นอาชีพทางหมู่บ้านเขาเปิดเป็นคอร์สเรียนถึง 15 วันเต็ม ไม่ว่าแบบไหน แค่มาสัมผัสเพื่อเรียนรู้และเข้าใจก็ถือว่าได้ช่วยอนุรักษ์และสืบสานภูมิปัญญาท้องถิ่นไว้ให้แก่คนรุ่นหลัง ก็ว่าได้
ปล. : ทำไมถึงเรียกว่า “เบญจรงค์” เบญจ แปลว่า “ห้า” ส่วน รงค์ แปลว่า “สี” รวมคือ “ห้าสี” ตามถ้วยชามเบญจรงค์ ที่มีห้าสีคือ สีดำ สีขาว สีเหลือง สีแดงและสีเขียว (หรือสีคราม) เบญจรงค์กับลายคราม : เครื่องเบญจรงค์แตกต่างจากเครื่องลายคราม คือเครื่องเบญจรงค์เขียนลายลงบนเคลือบเรียกว่า “เขียนลายบนคลือบ” แต่เครื่องลายครามเขียนลายก่อนแล้วจึงค่อยเคลือบหรือที่เรียกว่า “เขียนลายใต้เคลือบ”
